-
×
بیشتر کاربران لپتاپ در ابتدا متوجه نمیشوند که هارد درایو لپتاپشان در حال کاهش عملکرد است، اما بعد از مدتی با کند شدن سیستم یا نمایش پیغامهای فضای کم مواجه میشوند. هارد یکی از اجزای کلیدی هر لپتاپ است که مسئول ذخیرهسازی دادهها و اطلاعات است. حالا چرا باید هارد لپتاپ خود را تعویض کنیم؟ در اینجا چند دلیل اصلی برای تعویض هارد وجود دارد:
کند شدن سیستم: یکی از رایجترین دلایل تعویض هارد، کند شدن سیستم است. هاردهای قدیمیتر، بهویژه مدلهای HDD، بهطور طبیعی سرعت کمتری دارند و باعث کندی در عملکرد لپتاپ میشوند.
بهطور طبیعی سرعت کمتری دارند
قبل از اینکه به تعویض هارد لپتاپ بپردازید، باید به چند نکته مهم توجه کنید تا از بروز مشکلات جلوگیری کنید و کارتان را بهراحتی انجام دهید. در اینجا به چند مرحله آمادهسازی اشاره میکنیم:
خاموش کردن لپتاپ و جدا کردن کابلها: اولین قدم، خاموش کردن کامل لپتاپ است. هیچوقت هارد لپتاپ را در حالی که لپتاپ روشن است یا در حال شارژ است، تعویض نکنید. بعد از خاموش کردن لپتاپ، تمام کابلها، موس، کیبورد و هر چیز دیگری را از دستگاه جدا کنید. باز کردن باتری: در صورتی که لپتاپ شما دارای باتری جداشدنی است، حتماً باتری را جدا کنید تا از برقگرفتگی و آسیب به قطعات جلوگیری کنید. اگر باتری قابل جدا شدن نیست، مطمئن شوید که لپتاپ کاملاً خاموش است. تهیه بکاپ از دادهها: قبل از اینکه هارد قدیمی را از لپتاپ خود خارج کنید، از تمام دادههای مهم خود پشتیبان بگیرید. این کار به این دلیل ضروری است که در صورت بروز مشکل هنگام تعویض هارد، بتوانید اطلاعات خود را بازیابی کنید. شما میتوانید از ابزارهایی مانند Google Drive، OneDrive یا هارد اکسترنال برای بکاپگیری استفاده کنید. ابزارهای مورد نیاز: برای باز کردن بدنه لپتاپ و تعویض هارد، به چند ابزار ساده نیاز خواهید داشت. معمولاً به پیچگوشتی کوچک، یک ابزار پلاستیکی برای جدا کردن قطعات و ممکن است به یک پیچگوشتی کوچک برای باز کردن پیچهای مخصوص هارد نیاز داشته باشید. اطمینان از سازگاری هارد جدید: قبل از خرید هارد جدید، اطمینان حاصل کنید که هارد جدید با مدل لپتاپ شما سازگار است. هاردها انواع مختلفی دارند (مانند SSD و HDD) و اندازهها و اتصالهای مختلفی (SATA یا NVMe) دارند.
هنگامی که تصمیم به تعویض هارد لپتاپ خود میگیرید، یکی از مهمترین تصمیمات این است که آیا SSD (Solid State Drive) بخرید یا HDD (Hard Disk Drive). هر کدام از این دو نوع هارد ویژگیهای خاص خود را دارند و مناسب انواع مختلفی از نیازها هستند.
HDD (Hard Disk Drive): هاردهای HDD، هاردهای سنتی و مکانیکی هستند که در آنها دادهها روی دیسکهای چرخان ذخیره میشوند. این نوع هاردها به دلیل ساختار مکانیکی خود کندتر از SSDها هستند و میتوانند به مرور زمان با مشکلاتی مانند بدسکتور شدن مواجه شوند. مزایا: ظرفیت بالاتر با قیمت پایینتر نسبت به SSDها. معایب: سرعت کندتر، مصرف انرژی بیشتر، آسیبپذیری بالا در برابر ضربه. SSD (Solid State Drive): هاردهای SSD به جای قطعات مکانیکی از فلش مموری برای ذخیرهسازی دادهها استفاده میکنند. این ویژگی باعث میشود که سرعت بسیار بالاتری داشته باشند و عملکرد لپتاپ را بهطور چشمگیری افزایش دهند. مزایا: سرعت بالاتر، عمر طولانیتر، مصرف انرژی کمتر و مقاومتر در برابر ضربه. معایب: قیمت بیشتر نسبت به HDDها، اما در سالهای اخیر قیمت آنها کاهش یافته است.
یافتن هارد لپتاپ و تعویض آن بهنظر کار سادهای میآید، اما ممکن است برخی از کاربران هنگام تلاش برای دسترسی به هارد خود گیج شوند. در اینجا نحوه پیدا کردن هارد در لپتاپ را توضیح میدهیم:
باز کردن بدنه لپتاپ: بسته به مدل لپتاپ شما، نحوه باز کردن بدنه میتواند متفاوت باشد. معمولاً برای شروع باید پیچهایی که در قسمت پایین بدنه لپتاپ قرار دارند را باز کنید. برای این کار، از پیچگوشتی مناسب استفاده کنید. پس از باز کردن پیچها، از یک ابزار پلاستیکی برای جدا کردن پوشش زیرین کمک بگیرید. پیدا کردن هارد در داخل لپتاپ: هارد معمولاً در یکی از گوشههای داخلی لپتاپ قرار دارد. ممکن است هارد داخل محفظهای باشد که باید برای دسترسی به آن پیچها را باز کنید. در برخی مدلها، هارد بهطور مستقیم به مادربورد متصل است. اتصالات هارد: معمولاً هاردهای لپتاپ از نوع SATA یا NVMe هستند. پس از پیدا کردن هارد، باید به دقت اتصالات آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید هارد به درستی از جای خود خارج میشود. در برخی لپتاپها ممکن است از یک قاب نگهدارنده استفاده شود که باید آن را باز کنید. دقت در هنگام بیرون آوردن هارد: وقتی هارد قدیمی را بیرون میآورید، باید بسیار دقت کنید که هیچگونه آسیبی به قطعات داخلی لپتاپ وارد نشود. بهویژه به اتصالات توجه کنید که هیچ چیزی آسیب نبیند.
خب، بیایید این قسمت رو با هم طی کنیم. تعویض هارد لپتاپ ممکنه یه ذره پیچیده به نظر بیاد، اما اگه دقیق پیش بریم، همهچیز خیلی راحتتر از چیزی میشه که فکر میکنی. حالا گام به گام میگیم چطور باید هارد رو تعویض کنی:
گام اول: خاموش کردن لپتاپ و جدا کردن همه چیز این اولین قدم خیلی مهمه! لپتاپ رو خاموش کن، از برق بکش و هر چیزی که بهش وصله (موس، کیبورد، فلش، یا حتی باتری) رو جدا کن. اینطوری احتمال شوک الکتریکی یا خراب شدن قطعات رو به حداقل میرسونی. گام دوم: باز کردن بدنه لپتاپ حالا باید برید سراغ باز کردن لپتاپ. برای این کار معمولاً یه پیچگوشتی ستارهای کوچیک لازم داری که پیچهای زیر لپتاپ رو باز کنی. از یه ابزار پلاستیکی برای باز کردن درب پشت استفاده کن، چون فلز ممکنه به بدنه آسیب بزنه. گام سوم: پیدا کردن هارد و جدا کردن اون وقتی درب لپتاپ رو باز کردی، هارد رو پیدا کن! معمولاً هارد یه جعبه یا قاب داره و به یه سری پیچ وصل شده. با باز کردن پیچها و کشیدن هارد بهآرامی بیرون، میتونی هارد قدیمی رو جدا کنی. گام چهارم: نصب هارد جدید حالا هارد جدید رو مثل یه قهرمان وارد میکنیم! هارد جدید رو در محل خودش قرار بده و پیچها رو محکم ببند. یادت باشه که هیچ قطعهای نباید شل باشه. گام پنجم: بستن لپتاپ و روشن کردن اون حالا لپتاپ رو جمعوجور کن و پیچها رو ببند. لپتاپ رو روشن کن و وارد BIOS بشو تا مطمئن بشی که هارد جدید شناسایی شده. اگه همهچیز درست پیش رفته باشه، باید ببینی که لپتاپ هارد جدید رو شناسایی کرده.
حالا که هارد جدید رو نصب کردی، وقتش رسیده که سیستمعامل رو روش بریزی. ولی نترس! این کار به اندازهای که فکر میکنی سخت نیست. بیا با هم این مرحله رو هم پیش ببریم:
گام اول: انتخاب روش نصب سیستمعامل برای نصب سیستمعامل روی هارد جدید، معمولاً دو راه داری: فلش درایو USB: اگه سیستمعامل (مثلاً ویندوز) رو روی فلش درایو داری، میتونی از اون برای نصب استفاده کنی. فقط باید فلش رو به لپتاپ وصل کنی و از طریق BIOS بوت کنی. دیسک نصب: اگه هنوز از دیسکهای نصب استفاده میکنی، میتونی از همون استفاده کنی. گام دوم: تنظیم BIOS برای بوت از فلش یا دیسک وارد BIOS لپتاپ شو و ترتیب بوت رو طوری تنظیم کن که اول از فلش درایو یا دیسک بوت کنه. این کار معمولاً با فشار دادن یه کلید خاص هنگام روشن کردن لپتاپ مثل F2 یا Del انجام میشه. گام سوم: شروع نصب سیستمعامل بعد از اینکه فلش یا دیسک رو به لپتاپ وصل کردی و تنظیمات BIOS رو درست کردی، سیستمعامل شروع به نصب میکنه. این مرحله ممکنه کمی طول بکشه، پس صبور باش و بگذار کارش رو انجام بده! گام چهارم: پارتیشنبندی هارد در حین نصب، از شما خواسته میشه که هارد رو پارتیشنبندی کنی. اگه نمیخوای هارد رو پارتیشنبندی کنی، میتونی از تنظیمات پیشفرض استفاده کنی، اما اگه میخوای چند بخش جداگانه داشته باشی (مثلاً یکی برای سیستمعامل و یکی برای دادهها)، اینجا باید کار رو انجام بدی. گام پنجم: تکمیل نصب بعد از نصب سیستمعامل، لپتاپ خود به خود ریستارت میشه. فقط کافیست از سیستمعامل جدید لذت ببری! تموم شد! سیستمعامل جدید روی هارد نصب شد و الان همهچیز سریعتر از همیشه کار میکنه.
خب، حالا که هارد SSD رو نصب کردی یا داری بهش فکر میکنی، شاید برات سوال پیش بیاد که «چرا این SSDها انقدر سریعتر از HDDها هستن؟» بذار برات توضیح بدم:
HDDها: یه سیستم مکانیکی و کند هاردهای HDD بهطور مکانیکی دادهها رو روی دیسکهای چرخان ذخیره میکنن. یعنی باید یه سری قطعات مکانیکی بهطور فیزیکی حرکت کنن تا بتونن دادهها رو پیدا و بخونن. این یعنی سرعت کمتری نسبت به SSD دارن. SSDها: فناوری فلش و سرعت بالا SSDها از چیپهای فلش برای ذخیرهسازی دادهها استفاده میکنن، یعنی هیچ قطعه متحرکی وجود نداره. این باعث میشه که سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بسیار بیشتر بشه. بهطور سادهتر، SSD بهجای اینکه مثل HDD بره دنبال دادهها، سریعاً و بدون وقفه اونها رو پیدا و انتقال میده. اثر بر روی لپتاپ این تفاوت سرعت بهطور چشمگیری روی عملکرد لپتاپ تاثیر میذاره. لپتاپ با SSD خیلی سریعتر بوت میشه، برنامهها سریعتر باز میشن و فایلها خیلی سریعتر انتقال داده میشن. پس اگر به سرعت و کارایی بیشتر نیاز داری، SSD بهترین انتخابه.
اگه هارد قدیمیت خراب شده یا نمیخوای اطلاعاتش رو از دست بدی، نگران نباش! میتونی اطلاعات رو بازیابی کنی. چند روش برای این کار وجود داره:
استفاده از نرمافزار بازیابی اطلاعات یه سری نرمافزارهای بازیابی مثل Recuva یا EaseUS Data Recovery وجود دارن که میتونن فایلهای پاکشده یا از دست رفته رو بازیابی کنن. این نرمافزارها کارشون اینه که دادهها رو از قسمتهایی از هارد که ممکنه هنوز دستنخورده باشن، بازیابی کنن. هارد قدیمی رو به هارد اکسترنال تبدیل کن اگه میخوای از هارد قدیمیت برای ذخیرهسازی استفاده کنی، میتونی با یه قاب هارد اکسترنال، هارد قدیمیت رو به یه هارد خارجی تبدیل کنی و ازش برای ذخیرهسازی دادههای جدید استفاده کنی. استفاده از خدمات بازیابی حرفهای اگه اطلاعات خیلی مهمی داری که نمیخوای از دست بدی و هاردت خراب شده، میتونی از خدمات بازیابی حرفهای استفاده کنی. این شرکتها با تجهیزات ویژه میتونن دادههای از دست رفته رو بازگردونن، اما خب ممکنه هزینهاش کمی بالا باشه.
هر لپتاپ یه مدل خاص داره و هر مدل هم ممکنه کمی تفاوت در نحوه تعویض هارد داشته باشه. در اینجا چند نکته برای مدلهای مختلف داریم:
لپتاپهای نازک و سبک در لپتاپهای نازک مثل مکبوکها، معمولاً برای دسترسی به هارد باید پیچهای خاصی رو باز کنید و دقت بیشتری لازم دارید چون فضای داخلی خیلی فشردهست. لپتاپهای گیمینگ و حرفهای در لپتاپهای گیمینگ یا مدلهای حرفهای، ممکنه هارد و سایر قطعات با پیچهای بزرگتر و پیچیدهتر به هم وصل بشن. این لپتاپها معمولاً فضای بیشتری دارن و راحتتر میتونید هارد رو پیدا کنید. لپتاپهای با باتری غیرقابل جابجایی برای لپتاپهایی که باتری غیرقابل جابجایی دارن (مثل بعضی مدلهای سونی یا HP)، باید خیلی مراقب باشید چون احتمال آسیب به باتری وجود داره. در این مدلها باید باتری رو بهطور خاص از مادربورد جدا کنید.
وقتی که هارد لپتاپ خراب میشه یا اطلاعات از دست میره، ممکنه حس کلافگی و استرس داشته باشی. اما نگران نباش! هنوز هم راههایی هست که بتونی اطلاعاتت رو بازیابی کنی. اینجا به چند روش مهم برای بازیابی اطلاعات از هاردهای خراب اشاره میکنیم:
استفاده از نرمافزارهای بازیابی اطلاعات این روزها نرمافزارهای زیادی برای بازیابی اطلاعات از هاردهای خراب وجود دارن که میتونن دادههای از دست رفته رو برگردونن. نرمافزارهایی مثل Recuva یا EaseUS Data Recovery میتونن فایلهایی که به دلایل مختلف از دست دادن، مثل حذف تصادفی یا بدسکتور شدن هارد رو بازیابی کنن. بیشتر این نرمافزارها بهصورت رایگان هم قابلیتهای محدودی برای بازیابی دارن، اما برای بازیابی کامل، ممکنه نیاز به نسخه پولی داشته باشی. هارد رو به یک سیستم دیگه وصل کن اگه هارد شما بهطور کامل شناسایی نمیشه یا سیستم عامل بوت نمیشه، میتونی هارد رو به یک کامپیوتر دیگه وصل کنی (مثلاً با استفاده از تبدیل هارد به هارد اکسترنال) تا مطمئن بشی که آیا دادهها هنوز هم قابل دسترسی هستن یا نه. اگه اطلاعاتتون روی هارد سالم مونده، میتونید اونها رو به راحتی منتقل کنید. خدمات بازیابی حرفهای اگر دادههایی که از دست دادید خیلی حساس و مهم هستن، مثل عکسهای شخصی یا فایلهای کاری، میتونی از خدمات بازیابی حرفهای کمک بگیری. شرکتهای تخصصی بازیابی اطلاعات با تجهیزات خاص، میتونن دادهها رو از هاردهای خراب و آسیبدیده نجات بدن. البته این کار معمولاً هزینهبره و ممکنه زمان زیادی طول بکشه.
بله! و این یکی از بهترین راهها برای بهبود عملکرد لپتاپتونه. اگر احساس میکنی لپتاپت داره کند میشه یا فضای ذخیرهسازی کافی نداری، ارتقا هارد میتونه یک گزینه عالی باشه. در اینجا چند نکته برای ارتقا هارد لپتاپ آوردهایم:
تعویض HDD با SSD یکی از رایجترین و مؤثرترین ارتقاها، تعویض هارد قدیمی (HDD) با یک هارد سریعتر (SSD) هست. SSDها بهطور قابل توجهی سریعتر از HDDها هستند و باعث میشن که لپتاپ شما خیلی سریعتر روشن بشه، برنامهها سریعتر باز بشن و فایلها سریعتر منتقل بشن. در واقع، این ارتقا باعث میشه که احساس کنی لپتاپ جدیدی خریدی! افزایش ظرفیت هارد اگر فضای ذخیرهسازی شما کم شده، میتونی ظرفیت هارد رو افزایش بدی. مثلاً اگه هارد فعلی شما 500 گیگابایتیه، میتونی به سراغ یک هارد 1 ترابایتی یا حتی بیشتر بری. این کار به شما این امکان رو میده که دادههای بیشتری رو ذخیره کنی بدون اینکه نگران کمبود فضا باشی. هاردهای Hybrid هاردهای هیبریدی یا SSHD ترکیبی از HDD و SSD هستند. اینها معمولاً فضای ذخیرهسازی بیشتر و قیمت مناسبتری دارن. اگر میخوای هم سرعت بالاتر از SSD داشته باشی و هم فضای زیادتر از HDD، میتونی به این گزینه فکر کنی. مطمئن شدن از سازگاری قبل از خرید هارد جدید، خیلی مهمه که مطمئن بشی هارد جدید با لپتاپت سازگاره. برای این کار میتونی مدل لپتاپ خودت رو چک کنی یا از فروشنده بخواهی که مشاوره بده.
حالا که تصمیم به ارتقا یا تعویض قطعات لپتاپ گرفتی، باید به این فکر کنی که از کجا قطعات رو بخری. کالابیار، سایت معتبر و حرفهای برای خرید قطعات لپتاپ، میتونه گزینهی خوبی برات باشه. چرا؟ چون کالابیار چند ویژگی مهم داره:
کیفیت و اصالت قطعات کالابیار قطعات اورجینال و باکیفیت رو ارائه میده که شما میتونید با خیال راحت از اونها استفاده کنید. از هارد گرفته تا رم و مادربورد، همه چیز از برندهای معتبر و با گارانتی ارائه میشه. مشاوره حرفهای اگه مطمئن نیستی که کدوم قطعه مناسب لپتاپت هست، تیم مشاوره کالابیار میتونه بهت کمک کنه تا بهترین انتخاب رو انجام بدی. شما میتونی با تیم متخصص تماس بگیری و سوالات خودت رو در مورد قطعات لپتاپ بپرسی. ارسال سریع و مطمئن یکی از ویژگیهای برجسته کالابیار، ارسال سریع و ایمن قطعات به درب منزل شماست. دیگه لازم نیست نگران جابهجایی و تحویل دیرهنگام باشی. قیمت مناسب و رقابتی کالابیار قیمتهای مناسبی برای قطعات ارائه میده که با توجه به کیفیت و گارانتی، بهصرفه و اقتصادی به نظر میرسه. با خرید از کالابیار میتونی از تخفیفها و پیشنهادات ویژه هم بهرهمند بشی.
حالا که هارد جدید رو نصب کردی و لپتاپت سرعت بهتری پیدا کرده، باید از اون مراقبت کنی تا عمر طولانیتری داشته باشه. چند نکته مهم برای مراقبت از هارد لپتاپ بعد از تعویض:
هارد SSD رو از ضربه و شوک محافظت کن هاردهای SSD نسبت به ضربه مقاومتر از HDDها هستن، اما باز هم باید از ضربه به لپتاپ جلوگیری کنی. اگر لپتاپ رو با خودت جابهجا میکنی، حتماً داخل کیف یا کاور مناسب قرار بده تا از آسیبهای فیزیکی جلوگیری بشه. فضای ذخیرهسازی رو مدیریت کن فضای خالی هارد رو همیشه مدیریت کن و مطمئن شو که بیش از حد از فضای هارد استفاده نمیکنی. وقتی هارد SSD پر بشه، سرعتش کاهش پیدا میکنه. پس بهتره همیشه ۱۰-۲۰ درصد از فضای هارد رو خالی نگه داری. پشتیبانگیری از اطلاعات از اطلاعات مهم خودتون حتماً بکاپ بگیرید. یکی از بهترین روشها برای این کار استفاده از فضای ابری یا یک هارد اکسترنال هست. هر از گاهی از فایلهای حساس خود بکاپ بگیرید تا اگر مشکلی پیش اومد، بتونی سریعاً اطلاعات رو بازیابی کنی. نصب نرمافزارهای محافظتی نصب نرمافزارهای ضد ویروس و بهینهسازی سیستم میتونه از هارد شما در برابر ویروسها و بدافزارها محافظت کنه. همچنین، نرمافزارهای بهینهسازی میتونن کمک کنن تا عملکرد هارد شما همیشه عالی باشه. خنک نگه داشتن لپتاپ دمای بالای لپتاپ میتونه آسیب زیادی به هارد وارد کنه. همیشه لپتاپ رو روی سطح سخت و صاف قرار بده و از دمای بالا دوری کن. استفاده از یک پایه خنککننده (cooler pad) میتونه به کاهش دمای دستگاه کمک کنه.